Mensen die mij kennen (of mijn blogs lezen) weten dat ik geen fan ben van het instituut kerk. Ondanks dat ik wel van een mooie samenkomst hou, voel ik in toenemende mate de drang om van de daken te schreeuwen dat het radicaal anders moet. Ik zie een groeiend verlangen van christenen naar echte verbinding. Met God, met elkaar en de omgeving. We zouden ook bijna vergeten dat we die verbinding, mede door de ontkerkelijking van de laatste decennia, pas recent hebben verloren. Tot vlak na WO2 ging bijna iedereen naar de kerk en was de cohesie daardoor veel groter. Maar met de verschuivingen binnen de samenleving, lijkt het wel of de kerk de connectie met de uitdagingen van de samenleving is kwijtgeraakt.
Angst
Ik ben betrokken bij verschillende stichtingen: Royal Mission, R3NEW en KenHem. Waar we bij Royal Mission gaan voor herleving van de kerk, helpen we bij R3NEW christenen om (over kerkmuren heen) community te bouwen in hun eigen wijk en is KenHem een diaconale wijkcommunity die zich doorontwikkeld heeft tot een geloofsgemeenschap. Via die plekken sta ik (in)direct in contact met het instituut kerk. En merk ik dat daar angst is voor vernieuwing. Want het is toch ook allemaal wel mooi en goed wat we met elkaar doen als kerk? We worden toch opgebouwd in de diensten? Wie zijn jullie nu helemaal om kritisch te kijken naar de kerk? Waarom moeten er zo nodig communities gebouwd worden in Nederland, we hebben toch kerken waar mensen naartoe kunnen komen? Wat jullie doen in de wijk… wat is daar het nut eigenlijk van? Komen er dan ook wel mensen tot geloof?
In hemelsnaam
Met dat ik dit schrijf voel ik de frustratie opborrelen. Waarom is er argwaan en angst voor vernieuwende initiatieven? Ik vraag me oprecht af: hoe heeft het in hemelsnaam zover kunnen komen? Hoe kan het dat we de dienst op zondag verheven hebben tot kerk-zijn en dat we verwachten dat mensen van buitenaf zich hier thuis voelen? Hoe kan het dat hier zoveel tijd en aandacht naar gaat, terwijl de oproep van Jezus is om discipelen te maken in plaats van kerkdiensten organiseren? Stellen we onszelf überhaupt nog wel eens de vraag; als de zondagse dienst wegvalt, wat blijft er dan over van de kerk? Hebben we dan helemaal niets geleerd van de corona tijd? Toen hoorden we overal dat het ‘anders moest’, maar inmiddels zijn we massaal teruggevallen in oud gedrag.
Onrecht
Ik denk aan Amos 5:21-24 waar God duidelijk maakt dat Hij de godsdienstige feesten verafschuwt en dat die niets te maken hebben met wat Hij echt van Zijn volk wil zien. Ik ben wel eens bang… kijkt God ook zo naar onze comfortabele diensten? Zou Hij niet veel liever willen dat we de tijd die we besteden aan het instituut kerk anders invullen? Dat we hem verheerlijken met wapperende handen voor onze naasten in plaats van aanbiddingsliederen met handen in de lucht?
Volgelingen van Jezus
Een samenkomst om samen te vieren, te aanbidden, te danken en aangemoedigd te worden is geweldig. Maar laten we dat niet verwarren met kerk-zijn. Kerk is bedoeld als een gemeenschap van mensen die zich aan God en aan elkaar verbinden. Mensen die het leven delen in alle opzichten. Die elkaar inspraak durven en kunnen geven omdat ze zo vertrouwd zijn met elkaar. Mensen die hun broodjes en visjes ter beschikking stellen door elkaar en de omgevingen waar ze zich bevinden te dienen met de talenten en middelen die ze toevertrouwd hebben gekregen. Mensen die, net als Jezus, aanwezig zijn in de samenleving, daar waar het Koninkrijk zo hard nodig is.
Verandering
Ik geloof dat er de komende jaren veel moet en ook gaat veranderen. Omdat de vorm waarin wij kerk-zijn hebben gegoten ongeschikt is om discipelen te maken. En omdat de roep om verandering toeneemt. Maar veranderen is moeilijk. Dat is een bekend gegeven. En om iets nieuws tot stand te brengen is het nodig om de pijnpunten te benoemen. Ongenuanceerd. Dat zorgt hoe dan ook voor weerstand, kritiek en verwijten. Maar ik ben er klaar voor. Omdat ik met elke vezel in mijn lijf voel dat dit een boodschap is die de wereld in moet. Want het is hoog tijd dat we ruimte gaan geven aan nieuwe initiatieven. Het is tijd dat we leren accepteren dat het oude vertrouwde niet alleen maar geweldig is. Het is tijd dat we inzien dat een veranderende omgeving ook een veranderende kerk-vorm betekent. Zodat we de altijd relevante inhoud via relevante vormen de wereld in kunnen laten stromen.
Droom
Het is 2030. Op allerlei plekken in Nederland zijn prachtige communities ontstaan. Langzaam maar zeker zien we de beweging verder groeien. Er is iets losgekomen waar we eerder alleen maar van konden dromen. Er is een nieuwe manier van denken én doen gevormd. De focus ligt nu op cultuur- en karaktervorming in plaats van het overdragen van kennis. De aandacht is gericht op de plek waar men woont en werkt in plaats van een gebouw. Het is deze nieuwe manier gebleken, die nieuwe wegen heeft geopend voor velen. We kijken terug met verbazing en verwondering…